Lightning Network Nedir?

Lightning Network (Lightning veya LN olarak da adlandırılır), Bitcoin üzerine inşa edilen ve kullanıcıların neredeyse hiç ücret ödemeden BTC gönderip almalarına olanak tanıyan bir ölçeklenebilirlik çözümüdür. 

Lightning, zincir dışı, Katman 2 çözüm olarak kabul edilir; yani aktarımlar Bitcoin’in blok zincirine bağlı yeni ödeme kanalları ağı üzerinden yapılır. 

Dünyanın ilk ve önde gelen kripto para birimi Bitcoin, değer aktarmanın önemli bir yolu haline gelmiştir. Çünkü aşağıdaki özgürlüklere dünyada ilk kez Bitcoin kullanıcıları sahip olmuştur:

• Beklenmedik arz enflasyonu olmadan bitcoin bulundurma 
• Aracı olmadan bitcoin gönderme ve alma
• Kendi düğümlerini kullanarak işlemleri doğrulama
   

Ancak pek çok kişi Bitcoin'in yeni ufuklar açan tanıtım bülteninde belirtildiği gibi küresel bir ticaret aracı ve peer-to-peer nakit sistemi haline gelebilmesi için daha işlevsel olması gerektiğini düşünmektedir: Peer-to-Peer Elektronik Nakit Sistemi. Günümüzde Bitcoin aşağıdaki sınırlamalarla karşı karşıyadır:

• Ücretler – Blok alanı sınırlı olduğundan işlem dahil etme talebine bağlı olarak madencilik ücretleri ciddi ölçüde değişebilir.
• Saniye başına işlem – Bitcoin saniyede yaklaşık 7 işlem (TPS) gerçekleştirebilir
• Ağ tıkanıklığı –  Blok oluşturma sürelerinin uzunluğu ve ağın yoğun kullanımı işlem onaylarında gecikmelere neden olabilir
   

Bitcoin Lightning Network, saniyede yaklaşık 1 milyon işlem hacmi sağlayarak anında ve ucuz işlemler gerçekleştirmeyi ve bu sınırlamaları çözmeyi amaçlamaktadır. 

Lightning, her türlü transfer için kullanılabilir ancak çoğunlukla baz ücretler nedeniyle ekonomik olmayacak mikro ödemeler veya küçük tutardaki aktarımlar için faydalı bulunur.

Ağustos 2021 itibarıyla Lightning Network istatistikleri, ağ kullanılarak 2000'den fazla BTC'nin aktarıldığını göstermektedir. 

Lightning Network’ün yeni bir token uygulamadığını ve Bitcoin ile aynı özgürlüklere olanak tanıdığını; merkezileştirilmemiş, izin ihtiyaçsız ve açık kaynaklı olduğunu belirtmek önemlidir. Güvenliği, anında ve zincir dışı uzlaşmaya olanak tanıyan akıllı sözleşmeler kullanan zincir üzeri Bitcoin işlemlerine dayanmasından gelir. 
 

Lightning Network, ilk olarak Joseph Poon ve Tadge Dryja tarafından 2015 yılında yazılmış bir teknik incelemede yer alıyordu.

Test ağı Mayıs 2016'da piyasaya sürüldü, 2017 Ocak tarihinde de Lightning'in ilk uygulaması olan lnd alfa aşaması yayınlandı. Lightning Network kanalı aracılığıyla gerçek dünyada yapılan ilk işlem Alex Bosworth'un telefon faturasını ödemek için Lightning'i kullandığı 2017 Aralık ayında gerçekleşti. 

Alfa safhası gerçek dünyada bitcoin'i 2013 yılında iki pizza almak için 10.000 BTC ödeyerek kullanan ilk kişi olan Lazlo Hanyez'in bu kez iki pizza satın almak için Lightning'i kullanmasıyla şiirsel bir biçimde sonlanmıştır. 

Blockstream'in c-Lightning, Lightning Labs'ın lnd ve Acinq'in Eclair çözümleri de dahil olmak üzere, o zamandan beri pek çok ekip tarafından ana ağda Lightning düğümleri piyasaya sürülmüştür.

Lightning Torch

Ocak 2019'da, Hodlonaut takma adlı Twitter kullanıcısı, Lightning Network'ü kullanarak 0,001 BTC'yi (veya 100.000 satoshi) güvenilir bir cüzdana gönderdi. Bu çalışmanın amacı alıcının buna 10.000 satoshi daha eklemesi, bunu başka bir LN cüzdanına göndermesi ve böylece dünya çapında bir işlem zinciri başlamasını sağlamaktı. 

Yakılan bu meşale, 4.390.000 satoshi olana kadar Jack Dorsey, Elizabeth Stark ve Pierre Rochard tarafından yapılan işlemler de dahil olmak üzere 292 kez aktarıldı ve son olarak Bitcoin'i Venezuela'da tanıtmayı amaçlayan kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Bitcoin Venezuela'ya gönderildi.

Lightning Network nasıl çalışır?

Lightning Network, zincir üzerindeki ağ tıkanıklığını azaltmak amacıyla kullanıcıların bitcoin işlemlerini zincir dışında yapabilmeleri için tasarlandı. 

Başlangıç olarak iki taraf arasında fon gönderebilecekleri bir kanal açılır. Sonrasında taraflar bu kanalı kullanarak her işlemi Bitcoin blok zincirinin taban katmanına yayınlamaya gerek kalmadan BTC'yi kendi aralarında neredeyse ücretsiz ve anında gönderebilirler. 

Her iki taraf da herhangi bir zaman Bitcoin blok zincirinde uzlaşarak kanalı herhangi bir anda kapatabilir. 

Kanal kapatılıp, taban katman blok zincirinde uzlaşıldığında fonlar kanalın aktarım geçmişine göre taraflara gönderilir ve hepsi Bitcoin blok zincirinde tek bir işlem olarak özetlenir. Bitcoin ağında görünen Lightning ile ilgili işlemler yalnızca kanal açılış ve kapanış işlemleridir. Bu, blok alanının açılmasına yardımcı olarak ağ ücretlerinin azaltılmasını ve blok başına ekonomik aktivitenin artırılmasını sağlar. 

İki taraf arasındaki doğrudan ödeme kanalı da daha büyük Lightning Network'ün bir parçası olabilir. İki tarafın doğrudan bir kanalı yoksa birbirine bağlı yollar üzerinden fon transferi yapabilirler. Ağ üzerindeki Lightning düğümleri, işlemi gerçekleştirmek için en iyi rotayı arar. 

Örneğin aranızda kanal olan bir arkadaşınızla onun en sevdiği kahve dükkânına gittiğinizde arkadaşınız ve dükkân arasında bir kanal varsa Lightning Network, kafe ile yeni bir kanal açmanıza gerek kalmadan ödemenizi arkadaşınız üzerinden yönlendirerek yapmanıza olanak tanır. Tüm bunlar birkaç saniye içinde gerçekleşir ve ana blok zincirinde olduğu gibi uzun bekleme sürelerine veya yüksek ücretlere tabi değildir.

Bitcoin zincir üstü analistleri, kanalda kullanılan çeşitli genel anahtarları ve imzaları içeren karmaşık akıllı sözleşmeler olarak göründükleri için bu işlemlerin Lightning Network'ten geldiklerini hızlı bir şekilde tespit edebilirler. Bu sorun, Taproot yükseltmesine dahil edilen ve her işlemin gizliliğini iyileştirmeyi amaçlayan Bitcoin İyileştirme Teklifleri ile çözülür.

Artık bir sonraki adımı atıp bitcoin satın almaya hazırsınız!