Tiền điện tử là gì?
Hướng dẫn cho người mới bắt đầu về tiền điện tử
Kể từ những ngày đầu tiên khi máy tính kết nối mạng, các nhà nghiên cứu và nhà khoa học đã đưa ra giả thuyết rằng chúng ta có thể tạo ra một giao thức cho phép mọi người trao đổi tiền kỹ thuật số thực sự.
Tuy nhiên, như thường thấy trong lĩnh vực khoa học, phải mất một thời gian thì ý tưởng này mới trở thành hiện thực. Thật vậy, bất chấp những nỗ lực nổi bật để tạo ra các dạng tiền điện tử trong thế kỷ 20, ý tưởng này vẫn chỉ là một giấc mơ cho đến khi Bitcoin được phát minh vào năm 2009.
Ngày nay, có hàng nghìn công nghệ tuyên bố đã thỏa mãn định nghĩa ban đầu về tiền điện tử hoặc họ đã đổi mới vượt ra ngoài những giới hạn này để tạo ra một điều hoàn toàn mới.
Tuy nhiên, mặc dù đã có nhiều tuyên bố riêng biệt khác nhau, với tư cách là một loại giao thức điện toán, các loại tiền điện tử vẫn có nhiều điểm chung. Ví dụ, hầu hết các loại tiền điện tử được sinh ra nhờ nhận thức về sự cần thiết về quyền riêng tư kỹ thuật số cao hơn và nhu cầu loại bỏ các bên thứ ba khỏi trao đổi kỹ thuật số.
Mặc dù Bitcoin hiện là loại tiền điện tử nổi bật nhất hiện nay, nhưng tất cả tiền điện tử hiện có đều sử dụng các khối xây dựng tương tự.
Các thuộc tính phổ biến của tiền điện tử thường bao gồm:
- Không biên giới: Bạn có thể gửi và nhận tiền điện tử từ mọi nơi trên thế giới.
- Bền bỉ: Tiền điện tử có thể được sử dụng nhiều lần mà không bị suy giảm chất lượng.
- Không thể đảo ngược: Không thể đảo ngược các giao dịch và các đơn vị không thể được dùng hai lần.
- Không cần cấp phép: Bạn không cần phải cung cấp thông tin cũng như không cần sự cho phép để tạo ví và sở hữu một loại tiền điện tử.
- Sử dụng danh tính ảo: Không cần kèm theo tên cá nhân hoặc thông tin nhận dạng vào các giao dịch.
Những nỗ lực ban đầu với tiền điện tử
Mãi cho đến những năm 1970, việc sử dụng mật mã cho mục đích thương mại, phi quân sự mới bắt đầu được khám phá rộng rãi hơn. Sau đó, phong trào cypherpunk dành riêng cho việc xây dựng các hệ thống mới thông qua mật mã và mã nguồn mở đã ra đời.
Các dự án đầu tiên và chủ đạo bao gồm:
eCash của Tiến sĩ David Chaum: Nỗ lực lớn đầu tiên để tạo ra một loại tiền kỹ thuật số, người dùng eCash sẽ lưu trữ tiền của họ ở định dạng kỹ thuật số, được mã hóa bởi một ngân hàng và sau đó có thể chi tiêu tại bất kỳ cửa hàng nào chấp nhận eCash.
Hashcash của Tiến sĩ Adam Back: Một cơ chế chống thư rác đã làm tăng thêm chi phí cho việc gửi email và không yêu cầu người dùng tạo tài khoản để có thể truy cập vào nó.
B-money của Wei Dai: Một đề xuất về một hệ thống tiền mặt kỹ thuật số phân tán, ẩn danh, trong đó mọi người tham gia đều lưu giữ một cơ sở dữ liệu riêng biệt về số tiền thuộc về người dùng. Những người tham gia được khuyến khích duy trì sự trung thực bằng cách đánh liều với tiền của họ.
Bằng chứng công việc có thể tái sử dụng (RPOW) của Hal Finney: Một kế hoạch tạo các token mật mã duy nhất chỉ có thể được sử dụng một lần. Trong hệ thống này, việc xác thực và ngăn chặn lặp chi được thực hiện bởi một máy chủ trung tâm
Bit Gold của Nick Szabo: Bộ sưu tập kỹ thuật số dựa trên RPOW của Finney. Các đơn vị sẽ được định giá dựa trên số lượng công việc tính toán được thực hiện. Bit Gold cũng giới thiệu ý tưởng về sự khan hiếm tiền kỹ thuật số.
Dù có tầm nhìn tương tự nhau, hầu hết các nỗ lực ban đầu đối với tiền điện tử đều thất bại do không thể tránh được sự kiểm soát tập trung và những đồng tiền của họ không có khả năng duy trì giá trị kinh tế.
Tình hình là vậy cho đến ngày 31 tháng 10 năm 2008, khi Bitcoin được giới thiệu bởi một hoặc nhiều diễn viên sử dụng danh tính ảo, họ tin vào những ý tưởng trước đó trong khi chúng đang được khắc phục nhược điểm.
Nguồn gốc của tiền điện tử
Tuy nhiên, để hiểu đầy đủ về tiền điện tử hiện đại, người ta cần phải đào sâu vào lịch sử phong phú của nhiều nỗ lực hiện thực hóa tiền kỹ thuật số khác nhau.
Đó là bởi vì tiền điện tử ngày nay được mô tả là “những phát minh kết hợp”, những phát minh này tạo ra công nghệ mới chỉ bằng cách sử dụng sự kết hợp của các công trình cũ đã có từ trước.
Gốc rễ của tất cả các loại tiền điện tử ngày nay nằm ở mật mã học, các kỹ thuật được sử dụng để giúp việc liên lạc được riêng tư an toàn, và mã hóa, quá trình mã hóa thông tin đó.
Mật mã học là gì?
Mật mã học là ngành khoa học đứng sau việc tạo ra các mã và thuật toán ẩn từ cho phép mọi người truyền thông tin một cách riêng tư và an toàn.
Các dạng mật mã sớm nhất có thể bắt nguồn từ một số nền văn minh cổ đại nhất định, một ví dụ nổi tiếng là việc sử dụng ký hiệu thay thế trong các tác phẩm của người Ai Cập.
Tuy nhiên, kể từ đó, mật mã đã được phát triển rộng rãi và trải qua nhiều lần lặp lại để thích ứng với thời đại. Ví dụ, vào thời trung cổ, các thông điệp được mã hóa bằng hai bảng chữ cái, người đọc cần dùng cả hai để giải mã các thông điệp.
Vào đầu những năm 1900, mật mã chủ yếu được sử dụng bởi quân đội và các cơ quan gián điệp, đặc biệt là trong chiến tranh, nơi thông tin liên lạc bí mật là một cách quan trọng để gửi thông tin giữa các trạm. Một trong những nhà mật mã học nổi tiếng nhất đầu thế kỷ 20 là Alan Turing, có công chế tạo ra một cỗ máy giúp giải mã các thông điệp của Đức trong Thế chiến thứ 2.
Ngày nay, phương pháp bảo mật cho việc truyền thông tin mật mã khi chúng được chuyển từ bên này sang bên kia, đặc biệt là qua internet, được gọi là mã hóa.
Chữ ký số
Trong mật mã ngày nay, thông tin hoặc dữ liệu có thể được ký bằng khóa cá nhân và giống như trước đây, các bên thứ ba có thể xác minh chữ ký của thông điệp.
Chữ ký điện tử thường được sử dụng để bảo vệ tính toàn vẹn và tính xác thực của thông tin liên lạc và để giúp cho dữ liệu chuyển đổi không bị biến đổi. Để tạo và xác minh chữ ký, người dùng dựa vào một bộ khóa, riêng tư và công khai.
Mạng lưới tiền điện tử sử dụng chữ ký kỹ thuật số để cho phép các giao dịch chuyển tài sản tiền điện tử. Người nhận cung cấp khóa công khai của họ cho người gửi, và khóa cá nhân của người gửi sẽ ký một giao dịch để gán tài sản đó cho khóa công khai của người nhận.
Hàm băm là một tính năng khác có nguồn gốc từ mật mã học và rất cần thiết cho việc khai thác theo cách mà một số loại tiền điện tử, như Bitcoin, bảo vệ mạng phân tán của chúng và điều chỉnh việc phát hành các đơn vị tiền tệ mới.
Hashing là một quá trình toán học lấy đầu vào của thông tin dữ liệu có kích thước bất kỳ và tạo đầu ra có kích thước cố định. Để đề xuất các khối trong giao thức Bitcoin, các máy tính cần nhanh chóng đua nhau tạo các hàm băm cho đến khi một trong các hàm băm có giá trị đủ nhỏ.
Hàm băm chiến thắng được truyền đến các máy tính khác để chúng xác minh xem giải pháp có đúng hay không. Nếu đúng, người dùng đã phát hành khối sẽ được thưởng Bitcoin mới.
Chữ ký kỹ thuật số và băm cũng là tài sản công nghệ quan trọng đứng sau nhiều nỗ lực trước đó trong việc tạo ra tiền kỹ thuật số và được sử dụng rộng rãi trong nhiều loại tiền điện tử.
Bitcoin của Satoshi Nakamoto
Dưới tên ảo Satoshi Nakamoto, một lập trình viên (hoặc một nhóm lập trình viên) đã xuất bản sách trắng “Bitcoin: Hệ thống tiền điện tử ngang hàng.”
Thay vì dựa vào máy chủ hoặc cơ sở dữ liệu tập trung để chứa thông tin về giao dịch, tài khoản và số dư, Bitcoin dựa vào mạng lưới người dùng của chính nó để cung cấp dịch vụ đó.
Vào đầu năm 2009, bitcoin đầu tiên được khai thác, dẫn đến sự phát triển của hệ sinh thái tiền điện tử mà chúng ta thấy ngày nay.
Nếu bạn muốn biết thêm thông tin về cách hoạt động của Bitcoin, vui lòng đọc hướng dẫn “Bitcoin là gì?” của chúng tôi, hướng dẫn này cung cấp thông tin chi tiết hơn về công nghệ và tầm nhìn của nó.
Hướng dẫn về tiền điện tử của Kraken
Bitcoin là gì? (BTC)
Ethereum là gì? (ETH)
Ripple là gì? (XRP)
Bitcoin Cash là gì? (BCH)
Litecoin là gì? (LTC)
Chainlink là gì? (LINK)
EOSIO là gì? (EOS)
Stellar là gì? (XLM)
Cardano là gì? (ADA)
Monero là gì? (XMR)
Tron là gì? (TRX)
Dash là gì? (DASH)
Ethereum Classic là gì? (ETC)
Zcash là gì? (ZEC)
Basic Attention Token là gì? (BAT)
Algorand là gì? (ALGO)
Icon là gì? (ICX)
Waves là gì? (WAVES)
OmiseGo là gì? (OMG)
Gnosis là gì? (GNO)
Melon là gì? (MLN)
Nano là gì? (NANO)
Dogecoin là gì? (DOGE)
Tether là gì? (USDT)
Dai là gì? (DAI)
Siacoin là gì? (SC)
Lisk là gì? (LSK)
Tezos là gì? (XTZ)
Cosmos là gì? (ATOM)
Augur là gì? (REP)
Tài liệu tham khảo hữu ích
Kể từ những năm 2010, nhiều dự án tiền điện tử đã cố gắng xây dựng tiếp nối lịch sử công trình này.
Nếu bạn muốn tìm hiểu về các loại tiền điện tử khác nhau, vui lòng truy cập trang “Các loại tiền điện tử” của Kraken.
Bạn muốn biết thêm thông tin chuyên sâu về các loại tiền điện tử cụ thể? Nếu vậy, hãy truy cập Trung tâm tìm hiểu của chúng tôi để hiểu rõ hơn về lĩnh vực đang phát triển này.
Bắt đầu mua tiền điện tử
Giờ bạn đã sẵn sàng thực hiện bước tiếp theo và mua tiền điện tử rồi!