Czym są smartkontrakty w blockchainie? 4 rzeczywiste przypadki użycia

Smartkontrakty rewolucjonizują sposób przeprowadzania transakcji. Te samorealizujące się umowy automatycznie egzekwują swoje warunki w oparciu o wcześniej ustalone zasady, eliminując potrzebę pośredników w szerokim zakresie procesów. Automatyzacja ta zwiększa wydajność, obniża koszty i zwiększa zaufanie, gwarantując, że transakcje będą realizowane dokładnie w taki sposób, jak uzgodniono.

Przed pojawieniem się smartkontraktów tworzenie złożonych protokołów kryptowalutowych, które umożliwiały wielu stronom dokonywanie transakcji w sposób niewymagający zaufania, było prawie niemożliwe. Tradycyjne aplikacje, takie jak Uber czy Airbnb, polegały na władzach centralnych w zakresie egzekwowania zobowiązań między klientami a sprzedawcami.

Smartkontrakty, oparte na technologii blockchain, zapewniają bezpieczniejszą, wydajniejszą i bardziej przejrzystą metodę zawierania umów. Automatyzując transakcje w oparciu o wstępnie definiowane zasady zakodowane w programowaniu, smartkontrakty umożliwiają tworzenie systemów niewymagających zaufania, w których strony mogą angażować się w transakcje bezpośrednio między sobą — bez konieczności pośrednictwa organu centralnego.

W tym artykule omówimy historię smartkontraktów, ich funkcjonowanie, ich kluczowe zalety i ograniczenia oraz sposób, w jaki napędzają one zmiany w różnych branżach.

Smartkontrakty to samowykonujące się programy przechowywane w blockchainie, które realizują transakcje w oparciu o wcześniej ustalone warunki. W przeciwieństwie do konwencjonalnych kontraktów, które polegają na języku prawnym i pośrednikach, smartkontrakty wykorzystują kod do automatycznego wykonywania działań po spełnieniu określonych kryteriów.

Pomyśl o smartkontraktach jak o cyfrowych automatach: dokonaj prawidłowej płatności, a automat dostarczy uzgodniony produkt, usługę lub zasób. Ten zautomatyzowany proces zwiększa wydajność i eliminuje potrzebę korzystania z pośredników.

Znajdujące się w zdecentralizowanych blockchainach smartkontrakty ułatwiają transakcje w przejrzysty sposób. Ich niezmienny charakter gwarantuje, że nie ulegną zmianie po wdrożeniu, co zapewnia bezpieczeństwo i niezawodność w różnych zastosowaniach.

Koncepcja smartkontraktów została wprowadzona w 1994 roku przez Nicka Szabo, amerykańskiego informatyka i prawnika, który w 1998 roku opracował również rozwiązanie „Bit Gold”. 

Pomysł Szabo polegał na stworzeniu skomputeryzowanych protokołów zdolnych do automatycznego wykonywania warunków umownych i czerpał inspirację z metod transakcji elektronicznych, takich jak systemy punktów sprzedaży (POS).

W artykule opublikowanym w 1996 roku Szabo zdefiniował smartkontrakt jako „zestaw obietnic określonych w formie cyfrowej, z uwzględnieniem protokołów, w ramach których strony realizują inne obietnice”. Przewidział, że papiery wartościowe i instrumenty pochodne mogą zostać połączone w złożone instrumenty finansowe, które są ustandaryzowane i sprzedawane na giełdzie przy użyciu skomputeryzowanej analizy.

Wiele z prognoz Szabo spełniło się jeszcze przed powstaniem technologii blockchain. Obecnie handel instrumentami pochodnymi w dużej mierze opiera się na sieciach komputerowych, wykorzystujących zaawansowane struktury warunków — tak jak przewidział to Szabo.

Chociaż niektórzy spekulują, że Szabo może być anonimowym twórcą Bitcoina, Satoshim Nakamoto, on konsekwentnie zaprzeczał tym twierdzeniom. Jego wczesne prace położyły jednak podwaliny pod smartkontrakty, które są obecnie integralną częścią technologii blockchain, kształtując przyszłość finansów i technologii.

Smartkontrakty to samowykonujące się programy zapisane w blockchainie. Smartkontrakty są realizowane wyłącznie po spełnieniu wstępnie ustalonych warunków. Są one zgodne z prostą logiką „jeśli-to” zakodowaną w protokole blockchain.

Po wdrożeniu smartkontrakt jest dystrybuowany w sieci blockchain, oczekując na określone zdarzenia wyzwalające, takie jak płatność lub ustalona data. Gdy określone warunki zostaną spełnione i potwierdzone, kontrakt automatycznie wykonuje zaprogramowane działania.

Zdecentralizowana struktura blockchain gwarantuje, że spełnienie warunków określonych w smartkontrakcie będzie przejrzyste, weryfikowalne i odporne na manipulacje. Każdy węzeł w sieci ocenia kontrakt i akceptuje rezultat, eliminując potrzebę pośredników i minimalizując ryzyko manipulacji.

Mimo że Ethereum pozostaje jedną z najpopularniejszych platform do tworzenia smartkontraktów, inne blockchainy, takie jak Tezos, Solana, Polkadot i Cardano, również je obsługują. Kod kontraktu można publicznie zweryfikować, co umożliwia każdemu użytkownikowi sprawdzenie logiki.

Smartkontrakty są przygotowywane przy użyciu różnych języków programowania, takich jak Solidity, Plutus i Michelson.

Automatyzując i zabezpieczając realizację umów, smartkontrakty mogą potencjalnie zwiększyć wydajność w różnych sektorach, w tym w finansach i zarządzaniu łańcuchem dostaw. Te inteligentne elementy oprogramowania stanowią znaczący postęp w zakresie cyfrowych transakcji i umów.

Aby lepiej zrozumieć możliwości odblokowane przez smartkontrakty, zapoznaj się z naszym artykułem Co można zrobić z technologią blockchain?

Smartkontrakty, oparte na technologii blockchain, stanowią znaczący postęp w sposobie obsługi umów i transakcji. Zapewniają one szereg korzyści, które usprawniają procesy, zwiększają bezpieczeństwo i budują zaufanie. Są one jednak objęte pewnymi ograniczeniami, które mogą wpływać na ich skuteczność.

Poniżej przedstawiono cztery kluczowe zalety smartkontraktów:

• Automatyzacja i wydajność: Smartkontrakty automatycznie wykonują i egzekwują warunki bez konieczności ręcznej interwencji, co prowadzi do szybszych i wydajniejszych procesów.
• Oszczędność kosztów: Eliminując pośredników i ograniczając zadania administracyjne, smartkontrakty mogą obniżyć koszty transakcji i opłaty.
• Transparentność i zaufanie: Niezmienny i przejrzysty charakter blockchaina gwarantuje, że wszystkie warunki umów i transakcji są widoczne i nie mogą zostać zmienione, co sprzyja zaufaniu między stronami.
• Bezpieczeństwo: Zdecentralizowane i kryptograficzne cechy technologii Blockchain chronią przed nieautoryzowanymi zmianami i oszustwami.

Pomimo swoich zalet, smartkontrakty mają również kilka ograniczeń:

• Subiektywność: Funkcjonalność smartkontraktów jest ograniczona przez zawartość kodu. Jeśli kontrakt wymaga subiektywnej oceny lub elastyczności, uwzględnienie tych aspektów w projekcie staje się wyzwaniem.
• Duży wysiłek niezbędny do wprowadzenia zmian: Jeśli w kodzie występują błędy lub luki, modyfikacja smartkontraktu może być pracochłonna. Często wymaga to znacznego nakładu pracy w społeczności i konsensusu ze strony węzłów sieci.

• Uwzględnianie rzeczywistych danych: Wiele smartkontraktów wymaga rzeczywistych danych (takich jak wartości walut, ceny akcji lub lokalizacje wysyłek) do prawidłowej realizacji umowy. Mimo że wyrocznie, takie jak Chainlink i Band Protocol zapewniają pomoc poprzez dostarczanie danych off-chain do blockchaina, integracja tych informacji może być skomplikowana.

Programiści dopiero zaczynają wykorzystywać potencjał smartkontraktów, które mogą zrewolucjonizować więcej branż niż sam blockchain. Wraz z postępem technologicznym i coraz szerszym wdrożeniem, zastosowania smartkontraktów szybko się rozszerzają, tworząc możliwości w sektorach, które tradycyjnie opierają się na pośrednikach i ręcznym nadzorze.

Przyszłość smartkontraktów wykracza poza zastąpienie tradycyjnych umów; chodzi o przekształcenie całych branż poprzez wyeliminowanie wąskich gardeł, zmniejszenie kosztów i stworzenie bardziej transparentnej, bezpiecznej i wydajnej gospodarki cyfrowej.

Poniżej przedstawiono kilka godnych uwagi przykładów użycia smartkontraktów w różnych częściach globalnej gospodarki.

Smartkontrakty mogą usprawnić proces udzielania kredytów hipotecznych poprzez automatyzację weryfikacji informacji o wnioskodawcy, harmonogramów płatności i wypłat pożyczek. Zmniejsza to naszą zależność od pośredników, takich jak banki czy prawnicy. Pomaga również zagwarantować, że wszystkie zaangażowane strony wypełnią swoje obowiązki w sposób przejrzysty i skuteczny. Na przykład smartkontrakt może automatycznie przekazywać środki sprzedającemu, gdy określone kamienie milowe, takie jak inspekcje domu i kontrole kredytowe, zostaną uznane za zakończone.

Zarządzanie tożsamościami cyfrowymi może być bezpieczniejsze i gwarantować większą ochronę prywatności dzięki smartkontraktom opartym na blockchainie. Osoby zarządzające mogą mieć większą kontrolę nad swoimi danymi osobowymi, decydując się na udostępnianie podmiotom zewnętrznym tylko niezbędnych informacji. Na przykład Estonia wdrożyła oparty na blockchainie system tożsamości cyfrowej, który ma na celu umożliwienie obywatelom uwierzytelniania swojej tożsamości, podpisywanie dokumentów i uzyskiwanie bezpiecznego dostępu do usług bez pośredników.

Smartkontrakty mogą zwiększyć przejrzystość i identyfikowalność w łańcuchach dostaw poprzez śledzenie przepływu towarów od produkcji do dostawy. Każdy etap procesu jest rejestrowany w blockchainie, co ogranicza manipulacje lub oszustwa.

Smartkontrakty mogą poprawić wydajność i integralność badań klinicznych poprzez automatyzację procesu rejestracji pacjentów, gromadzenia danych i zarządzania zgodami. Gwarantują one ścisłe przestrzeganie protokołów badań i bezpieczne przechowywanie danych w blockchainie. Na przykład smartkontrakty mogą zautomatyzować przekazywanie środków finansowych zespołom badawczym po osiągnięciu określonych kamieni milowych, takich jak rekrutacja uczestników lub przesłanie danych. Zmniejsza to ryzyko błędu ludzkiego i zwiększa przejrzystość procesu badania.

Smartkontrakty podkreślają przełomowy potencjał technologii blockchain i jej rosnące znaczenie dla inwestorów. Używając smartkontraktów, możesz wykorzystać nowe możliwości inwestycyjne i zwiększyć wydajność transakcji.

Chcesz wkroczyć w świat smartkontraktów? Zapoznaj się z opcjami inwestowania w kryptowaluty i zasobami edukacyjnymi platformy Kraken, aby być na bieżąco i podejmować świadome decyzje w tej nieustannie zmieniającej się przestrzeni.